Τ΄όνομά του χάνεται στο βάθος του χρόνου, οι ιδιότητές του χρησίμεψαν στη λαϊκή ιατρική αγγίζοντας και τη μαγεία, το μάζεμά και η παρασκευή του είναι μια ιεροτελεστία. Το Σαρανταβότανο ή Σαραντοδέντρι είναι ένα μείγμα βοτάνων συνυφασμένο με την κρητική παράδοση από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Οι παλαιότερες κρητικές μεταδίδουν τη συνταγή στις νεότερες, κάποιες από τις οποίες εξακολουθούν να το παρασκευάζουν μαζεύοντας υπομονετικά τα βότανα, σύμφωνα με τους κανόνες: μαζεύονται στην εποχή τους το καθένα, σε περιοχές όσο γίνεται παρθένες, μακριά από ζώα και κίνηση. Το Σαρανταβότανο παλιότερα υπήρχε σε κάθε σπίτι. Το χρησιμοποιούσαν απαραίτητα στο νερό του πρώτου λουτρού του νεογέννητου, σε δερματικές παθήσεις, σαν ηρεμιστικό, καθημερινά για τη στοματική υγιεινή, καλωπιστικά στο πρόσωπο και στα μαλλιά.
Στην ουσία, πρόκειται για τις «ενωμένες δυνάμεις» των φαρμακευτικών και αρωματικών βοτάνων και φυτών που το αποτελούν, με ιδιότητες αντισηπτικές, ηρεμιστικές, χωνευτικές, επουλωτικές, αποτοξινωτικές, αντιβακτηριακές, ακόμα και αφροδισιακές. Όλα μαζί συνθέτουν ένα ιαματικό ρόφημα προερχόμενο κατ’ ευθείαν από τη φύση. Κι επειδή στην εποχή μας αποζητάμε όλο και περισσότερο το φυσικό και το αγνό, η τυποποιημένη μορφή του με το όνομα, που μόλις κυκλοφόρησε με αυθεντική συνταγή, είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτη, καθώς δεν έχουμε όλοι συγγενείς στην Κρήτη!
Bρήκαμε, λοιπόν το Sarantabotano σε καλαίσθητη συσκευασία, με τη σχετική πληροφόρηση επάνω, ονομαστικά και τα 40 βότανα που το αποτελούν. Από τα πιο χαρακτηριστικά οφέλη του Σαρανταβότανου, όπως μας τονίζει η παρασκευάστρια Νεκταρία Κοκκινάκη, είναι πως βοηθάει στο άγχος και την ένταση, στο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα, ενώ έχει αντιοξειδωτική δράση ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού. Όπως τονίζει, «κρύβει τη δύναμη της κρητικής γης».
Πριν μιλήσουμε για τη γεύση, ας πούμε για την υφή των βοτάνων, που είναι ενδεικτική της ποιότητας: κομματάκια φύλλων ή ολόκληρα μπουμπουκάκια, απαλά και σωστά αποξηραμένα, που όταν μουλιάσουν σχεδόν ζωντανεύουν. Η γεύση του Σαρανταβότανου σου φέρνει μια αρχέγονη αίσθηση παρθένας φύσης, που σε μεταφέρει κατ’ ευθείαν στην κρητική ύπαιθρο. Κάθε γουλιά σου θυμίζει κάτι, προφανώς κρυμμένο ανάμεσα στα 40 βότανα, που δύσκολα προσδιορίζεις, ενώ στο σύνολο, μαζί με τα αρώματα βγάζει μια αισθησιακή τσαχπινιά. Εξαιρετικό στο είδος του αφέψημα. Και βέβαια, θεραπευτικό. Η ιδέα και η υλοποίηση της τυποποίησης του Σαρανταβότανου ανήκει στην κρητικοπούλα Νεκταρία Κοκκινάκη, γνωστή και πέρα από τα όρια της Κρήτης για τις παραδοσιακές συνταγές του μαγειρικού blog της, αλλά και από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις της σε πρωινές εκπομπές της TV. Της πήρε καιρό για να πραγματοποιήσει το εγχείρημα και φαίνεται ότι το πέτυχε. Η Νεκταρία Κοκκινάκη ανήκει στο αξιέπαινο εκείνο κομμάτι της νέας γενιάς, το οποίο πασχίζει να διατηρήσει και να διαδώσει τη γαστρονομική μας κληρονομιά. Μεγαλωμένη στο Λασίθι, είναι αφιερωμένη στην Κρήτη και την παράδοσή της, μέσα από τις οικογενειακές συνταγές και την ιστορία τους, τα υλικά της κρητικής γης και τη χρήση τους.
Το Σαρανταβότανο κυκλοφορεί σε 3 τύπους, το κλασικό, με λεμόνι, με κανέλα και γαρύφαλλο. Προτείνεται να καταναλωθεί σαν αφέψημα, δηλαδή να βράσει μέσα στο νερό. Παρ’ όλα αυτά, το δοκίμασα και σαν έγχυμα, βυθίζοντάς το σε καυτό νερό για λίγα λεπτά όπως το τσάι, πράγμα που μου έδωσε μια πιο λεπτή και αρωματική αίσθηση. Αποτελείται από τα εξής βότανα: Πεντάνευρο, τσάι του βουνού, θυμάρι, θρύμπα, αγριάδα, φασκόμηλο, χαμομήλι, μπετούλα, φλισκούνι, δενδρολίβανο, αρμπαρόριζα, μελισσόχορτο, πέταλα τριαντάφυλλου, κράταιγο, φύλλα ταραξάκο, βάτο, δάφνη, λεβάντα, δυόσμο, ματζουράνα, μέντα, δίκταμο, μολόχα, πολυκόμπι, αμαμελίς, πορτοκάλι, σπαθόχορτο, μαϊντανό, σέλινο, βασιλικό, κισσό, πασιφλόρα, άνθη αχιλλέα, λαδανιά, καλέντουλα, αψιθιά, φύλλα γιασεμιού, αγριμόνιο, αντωνιάδα, φύλλα γαϊδουράγκαθου. Προς το παρόν, το προμηθευόμαστε από το site του: www.sarantaboto.gr (fb: sarantabota.gr – σαρανταβότανο & Instagram: Sarantabotano
